Κυριακή 1 Απριλίου 2012

Όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος



Πρωτ. π. Γεωργίου Παπαβαρνάβα

Ο όσιος Μακάριος ο Αιγύπτιος έζησε τον 4ο αιώνα μ. Χ. Πέρασε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του στην έρημο με εγκράτεια και προσευχή. Τα ασκητικά του παλαίσματα είναι όντως θαυμαστά και η διδασκαλία του είναι καρπός εμπειρίας. Δηλαδή, τα όσα διδάσκει είναι αληθινή θεολογία, είναι ρήματα ζωοποιά και σωτηριώδη, τα οποία εξέρχονται από καρδιά που είναι ναός του Αγίου Πνεύματος και γι’ αυτό γλυκαίνουν τον νου και την καρδιά και δημιουργούν έμπνευση και διάθεση για προσευχή.

Όσο επεδίωκε την σιωπή και την ησυχία τόσο η φήμη τον κατεδίωκε και γι’ αυτό έτρεχαν στην έρημο πάρα πολλοί άνθρωποι για να ακούσουν την σοφή διδασκαλία του και να τραφούν πνευματικά. Αυτός τότε, όταν καταλάβαινε ότι συγκεντρωνόταν έξω από το κελλί του πλήθος ανθρώπων, έφευγε μέσα από υπόγεια σήραγγα, που ένα μέρος της έσκαψε ο ίδιος με τα χέρια του, σε μια σπηλιά, όπου συνέχιζε να προσεύχεται στην αγαπημένη του ησυχία. Αυτό το έκανε από αγάπη για τους ανθρώπους και όχι από περιφρόνηση και αδιαφορία γι’ αυτούς, αφού τους αγαπούσε αληθινά, αλλά αισθανόταν ότι τους ωφελούσε περισσότερο με την προσευχή του παρά με τον λόγο του. Η προσευχή του είχε μεγάλη δύναμη και δι’ αυτής ο Θεός ετέλεσε πολλά θαύματα, αρκετά από τα οποία, όπως θεραπείες ασθενών και δαιμονιζομένων, καθώς και αναστάσεις νεκρών, αναφέρει λεπτομερώς ο ιστορικός Παλλάδιος.

Ένα από τα πολλά θαύματα που τέλεσε ο Θεός εισακούοντας την προσευχή του δούλου του Μακαρίου είναι και το εξής: Κάποια μέρα εφόνευσαν κρυφά έναν άνθρωπο και οι στρατιώτες χωρίς να γνωρίζουν τον ένοχον συνέλαβαν κάποιον αθώο. Εκείνος διαμαρτυρόταν και φώναζε ότι είναι αθώος, αλλά οι στρατιώτες δεν επείθοντο και ενώ τον οδηγούσαν στην δικαιοσύνη, μπόρεσε και τους ξέφυγε και κατέφυγε στο κελλί του οσίου Μακαρίου. Οι στρατιώτες μπήκαν στο κελλί, τον συνέλαβαν και τον έδεσαν, ενώ εκείνος φώναζε συνεχώς ότι είναι αθώος. Ο όσιος τον λυπήθηκε και πήγε στον τάφο του φονευθέντος μαζί με όλους εκείνους τους ανθρώπους. Γονάτισε και προσευχήθηκε θερμά και μετά ρώτησε τον φονευθέντα εάν ο φερόμενος ως δράστης είναι αυτός που τον εφόνευσε. Τότε ακούσθηκε φωνή μέσα από τον τάφο να λέγη ότι ο άνθρωπος αυτός είναι αθώος και ότι «άλλος με εφόνευσε τίμιε πάτερ». Ο όσιος τον ευχαρίστησε και του είπε να αναπαυθή εν ειρήνη. Τότε οι στρατιώτες ελευθέρωσαν τον αθώο και παρεκάλεσαν τον όσιο να τους υποδείξη τον ένοχο, αφού ερωτήση και πάλι τον φονευθέντα. Ο όσιος Μακάριος τους είπε ότι είναι αρκετό το ότι τους βεβαίωσε πως ο άνθρωπος αυτός δεν πρέπει να τιμωρηθή γιατί είναι αθώος και ότι ο ίδιος δεν είναι κριτής για να τιμωρήση τον ένοχο.

Στα Συναξάρια αναφέρονται κάποια περιστατικά, τα οποία είναι εντυπωσιακά και ταυτόχρονα διδακτικά. Ένα από αυτά είναι και το παρακάτω:

- Κάποτε εκεί που περπατούσε συνάντησε δύο νέους διαφορετικού φύλου να περιπτύσσονται και να ασπάζονται περιπαθώς ο ένας τον άλλον. Ο όσιος αντί να τους κατακρίνη, ελεεινολόγησε τον εαυτό του λέγοντας: «Εσύ άθλιε έχεις τόση αγάπη προς τον Χριστό όσην έχουν αυτά τα παιδιά μεταξύ τους;». Μέ αυτόν τον τρόπο ταπεινώθηκε, αλλά και την κατάκριση απέφυγε.

Ετελειώθη εν ειρήνη σε βαθύ γήρας, ήτοι σε ηλικία 90 ετών.

Ο ιερός υμνογράφος απευθυνόμενος στον όσιο Μακάριο του λέγει, μεταξύ των άλλων, και τα εξής: «Της μακαριότητος της υπέρ νουν ορεγόμενος, ελογήσω θεσπέσιε• τρυφήν την εγκράτειαν, την πτωχείαν πλούτον, την ακτημοσύνην περιουσίαν ασφαλή και ευδοξίαν την μετριότητα• διο και της εφέσεως της κατά γνώμην επέτυχες, εν σκηναίς αυλιζόμενος των αγίων Μακάριε» (Στιχηρό Εσπερινού). Δηλαδή, ο όσιος αγαπούσε περισσότερο από όλα τον Θεό και ορεγόταν όχι τα πρόσκαιρα και φθαρτά, αλλά την μακαριότητα της Βασιλείας Του. Για τον λόγο αυτόν θεωρούσε ως τρυφή την εγκράτεια, ως αληθινό πλούτο την φτώχεια, ως ασφαλή περιουσία την ακτημοσύνη και ως αληθινή δόξα την ταπείνωση. Γι’ αυτό και επέτυχε να απολαύση αυτά που ποθούσε και για τα οποία αγωνιζόταν και αγάλλεται αιωνίως στα ουράνια σκηνώματα μαζί με όλους τους Αγίους.

Ο βίος και η πολιτεία του οσίου Μακαρίου μας δίνουν την αφορμή να τονίσουμε τα ακόλουθα:

Αληθινός πλούτος είναι αυτός που δεν φθείρεται και που δεν μπορούν οι κλέφτες να τον κλέψουν και να τον αφαιρέσουν από τον κάτοχό του. Και τέτοιος είναι η εκούσια φτώχεια που αποκτάται με την ελεημοσύνη, η οποία είναι στην πραγματικότητα κατάθεση στα «θησαυροφυλάκια» του ουρανού. Ασφαλής περιουσία είναι ο πλούτος της κεκαθαρμένης από τα πάθη καρδιάς, επειδή μέσα σ’ αυτήν είναι θησαυρισμένη η άκτιστη Χάρη του Θεού.

Όποιος κυνηγά τον πρόσκαιρο πλούτο και την εφήμερη δόξα στην πραγματικότητα απεμπολεί την ελευθερία με την οποία τον προίκησε ο Θεός και υποδουλώνεται στους ανθρώπους εκείνους, οι οποίοι, με τον έναν η τον άλλο τρόπο, τον βοήθησαν να τα αποκτήση, επειδή τον έχουν στο χέρι, κατά το κοινώς λεγόμενο, και μπορούν να τον εκβιάζουν όποτε θέλουν. Όποιος υποδουλώνεται ελεύθερα στον Θεό και ζη κάτω από την σκέπη Του, σύμφωνα με το θέλημά Του, αυτός, κατά τον όσιο Μακάριο, δέχεται «την εξ ύψους δύναμιν, την επουράνιον του Πνεύματος αγάπην και αφού λάβει το επουράνιο πυρ της αθανάτου ζωής, λύεται από κάθε κοσμική και ψεύτικη αγάπη και ελευθερώνεται από κάθε δεσμό κακίας» και παραμένει αληθινά ελεύθερος να αγαπά και να πράττη το αγαθό και ευάρεστο στον Θεό.

Αληθινά ελεύθερος δεν είναι εκείνος ο οποίος κάνει ο,τι του υπαγορεύουν τα πάθη, οι κακίες και οι αδυναμίες του, ήτοι το να αμαρτάνη, να μισή, να γκρεμίζη και να καταστρέφη, αλλά εκείνος που μπορεί να αγαπά ανιδιοτελώς και να σέβεται, να προσφέρη και να ευεργετή με κάθε τρόπο τους συνανθρώπους του.

***


Μακάριος ο Αιγύπτιος - Mελέτημα 15

1. Ἄν κάποιος δελεάζεται θεληματικὰ ἀπὸ κάτι ποὺ ἀγαπάει, ἀποκαλύπτεται ὅτι δὲν παρέδωσε ἀκόμη ὅλη τὴν ἀγάπη του στὸ Θεό. Λόγου χάρη, ἀγάπησε ἕνας, κτήματα ἤ χρήματα ἤ τὴν κοιλιοδουλεία ἤ νὰ χαρίζεται στὶς ἁμαρτωλές σαρκικὲς ἐπιθυμίες ἤ στ' ἀξιώματα καὶ τὶς τιμές τῶν ἀνθρώπων ἤ στὴν ὀργὴ καὶ μνησικακία καὶ λοιπὰ πάθη... Ἄλλος ἀφήνει τὸ νοῦ του νὰ τρέχει ἐδῶ κι ἐκεῖ ἤ κάνει τὸ δάσκαλο γι' ἀνθρώπινη δόξα ἤ εὐχαριστεῖται νὰ στολίζεται μ' ὡραῖα ἐνδύματα κ.λ.π. Γιατί, ὅποιο πάθος δὲν πολεμάει καὶ δὲν τοῦ ἀντιστέκεται, μ' αὐτὸ τὸ πάθος ὁπωσδήποτε εὐχαριστεῖται. Καὶ αὐτὸ τὸ πάθος τὸν τραβάει πρὸς τὰ κάτω καὶ δὲν τὸν ἀφήνει ν' ἀνυψωθεῖ πρὸς τὸν Θεό.

2. Ἄς ὑποθέσουμε ὅτι πιάνει φωτιὰ τὸ σπίτι κάποιου. Ἐὰν θελήσει νὰ σώσει τὸν ἑαυτό του, θὰ φύγει γυμνός, ἀφήνοντας ὅλα νὰ καίγονται...Ἄλλος ὅμως προσπαθώντας νὰ περισώσει μερικά σκεύη τοῦ σπιτιοῦ, περικυκλώνεται ἀπὸ τὴ φωτιὰ καὶ καίγεται κι' αὐτός. Βλέπεις πῶς ἀπὸ τὴν προσήλωσή του σὲ κάτι κοσμικὸ χάνει κανεὶς καὶ τὴν ψυχή του καὶ τὸ σῶμα του;

3. Εἶναι λίγοι πράγματι ἐκεῖνοι ποὺ απέκτησαν τὴν τέλεια ἀγάπη πρὸς τὸν Θεὸ καὶ ἔχουν γιὰ μηδέν ὅλες τὶς ἡδονές καὶ τὶς ἐπιθυμίες τοῦ κόσμου καὶ ὑπομένουν τοὺς πειρασμούς μὲ μακροθυμία. Οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι θέλουν νὰ πετύχουν τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν χωρὶς κόπους καὶ ἱδρῶτες. Μακαρίζουν βέβαια τοὺς ἁγίους, ἀλλὰ δὲν θέλουν νὰ μετέχουν στοὺς κόπους καὶ τὰ παθήματά τους. Ἀλλὰ γιὰ νὰ φανερωθεῖ ποιοί ἀγάπησαν ἀληθινὰ τὸν Κύριό τους, τοὺς στέλνει ὁ Θεὸς πειρασμοὺς καὶ δοκιμασίες, ὥστε δίκαια νὰ κληρονομήσουν τὴ Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν.

4. Πρέπει νὰ γνωρίζεις ὅτι μέσα στὶς θλίψεις καὶ τὰ παθήματα, στὴν ὑπομονὴ καὶ τὴν πίστη εἶναι κρυμμένες αἱ ὑποσχέσεις τοῦ Θεοῦ, ὅπως ἐπίσης καὶ ἡ δόξα καὶ ἡ ἀπόκτηση τῶν Οὐρανίων ἀγαθῶν. Τὰ ἴδια λέγει καὶ ὁ Ἀπόστολος: «Πρέπει νὰ περάσουμε πολλές θλίψεις, γιά νὰ μποῦμε στὴ βασιλεία των Οὐρανῶν». Καὶ ὁ Κύριος· «μέ τὴν ὑπομονή σας θὰ σώσετε τὶς ψυχές σας», καὶ «στὸν κόσμο θὰ ἔχετε θλίψεις».

5. Ὅσο ἀξιωθεῖ καθένας μας μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν ἐπιμέλεια νὰ γίνει μέτοχος τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τόσο ἐκείνη τὴ μέρα θὰ δοξασθεῖ καὶ τὸ σῶμα του.

Ὁ,τι ἀποθησαυρίσαμε ἐδῶ στὴν ψυχή μας, αὐτὰ θὰ ἐκδηλωθεῖ καὶ στὸ σῶμα μας. Γιατὶ τότε θὰ δοξασθοῦμε μὲ τὸ ἄρρητο φῶς, ποὺ ἔχουμε ἀπὸ τώρα μέσα μας, δηλαδὴ μὲ τὴ δύναμη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ποὺ θὰ εἶναι τότε γι' αὐτοὺς ἔνδυμα, τροφή, ποτό, ἀγαλλίαση, χαρά, εἰρήνη, καὶ γενικά ζωή αἰώνια.

περισσότερα: www.orthodoxfathers.com



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Διαβάστε επίσης

Αρχάγγελος Μιχαήλ

Αρχάγγελος Μιχαήλ